De ziekte van Chagas rukt op in de USA: het Amerikaanse Centers for Disease Control and Prevention (CDC) slaat alarm omdat de ziekte in al bijna de helft van het land voorkomt. Chagas is een tamelijk onbekende, maar zeer ernstige ziekte.

De aandoening komt bij zowel mensen als zoogdieren voor en wordt overgebracht door de Triatoma infestans, een bloedzuigende wants (in het Spaans bekend als ‘vinchuca’, of ‘barbeiro’ in het Portuguees). Wanneer huisdieren besmet zijn, kan de infectie door de wants worden overgebracht op de mens.

Suriname

De wants komt vooral voor in de Amerika’s en het Caribisch gebied (sinds enkele jaren ook in Europa). Onderzoekers schatten dat er in Nederland 700 tot 3000 Chagasgevallen zijn; hiervan zullen zo’n 900 patiënten ernstige klachten ontwikkelen.

Voor Zuid-Amerika verschillen de diverse bronnen van mening en worden aantallen besmettingen genoemd van 8 tot 18 miljoen personen. Het eerste geregistreerde geval van Chagas in Suriname deed zich volgens Oostburg e.a. voor in 2001.

Ontlasting

De Triatoma verschuilt zich vaak onder bedden en matrassen. ’s Avonds komt hij uit zijn schuilplaats om op zoek te gaan naar bloed van zoogdieren, dus zowel mensen als dieren.

De Triatoma heeft een typische manier van voeden: hij bijt altijd in het gezicht, vaak vlakbij de lippen, omdat hij wordt aangetrokken door uitgeademde kooldioxide; om die reden wordt hij in Engelstalige gebieden de “Kissing bug” genoemd.

Nadat de wants het bloed van zijn prooi heeft opgezogen, laat zij zeer kleine uitwerpselen achter bij de beet; in de ontlasting van besmette wantsen zit een parasiet (de Tryponosoma cruzi). Door te krabben aan de jeukende wond kunnen de parasieten in het wondje terecht komen. Na de besmetting kan het 10 tot 20 jaren duren voor de ziekteverschijnselen verschijnen, maar in acute gevallen wordt het slachtoffer binnen 1 tot 2 weken ziek.

Sterfgevallen

De Triatoma is verwant aan de overbrenger van de Afrikaanse slaapziekte, en de verschijnselen van de ziekte van Chagas lijken dan ook hierop: hevige koorts, bloedarmoede, gezwollen gezicht of ooglid, slaperigheid en vermoeidheid, hoofdpijn en braakneigingen.

Na de incubatietijd van een tot twee maanden kan de ziekte niet meer worden behandeld. Vooral in Zuid-Amerika leidt dit onder de armeren tot veel sterfgevallen.

Tot 80% van de geïnfecteerden krijgt nooit klachten, maar bij degenen die wel gezondheidsproblemen krijgen, kan dit zeer ernstig verlopen doordat o.a. het hart wordt aangetast. Dit kan op termijn leiden tot de dood.

Behandeling

Bij vroege ontdekking kan de ziekte van Chagas vooral bij kinderen goed worden behandeld. In het algemeen wordt ervan uitgegaan dat de ziekte alleen met nifurtimox of benznidazol kan worden behandeld, maar deze middelen geven ook lastige bijwerkingen.
Op de website van ResearchGate wordt ook een profylactische en therapeutische vaccinatiemethode beschreven. De wants zelf is volgens sommige bronnen moeilijk te bestrijden, omdat zij nauwelijks reageert op insecticiden. Andere bronnen melden goede resultaten met insecticiden, maar zeggen dat de wants toch snel terugkomt.

Sluipmoordenaar

De ziekte van Chagas is een sluipmoordenaar, zegt Melissa Nolan Garcia, een onderzoekster aan het Baylor College of Medicine in Houston: “De mensen voelen zich niet ziek dus zoeken zij geen medische hulp, maar het veroorzaakt hartziekten bij ongeveer 30% van de geïnfecteerden. Artsen moeten Chagas overwegen bij patiënten met zwelling of vergroting van het hart die niet wordt veroorzaakt door hoge bloeddruk, diabetes of andere oorzaken”.