We kennen hem allemaal: de superheld met het interne alarmsysteem dat hem waarschuwt voor gevaar nog voor het gebeurt. Zo gesofisticeerd als bij Spiderman is het bij ons niet, maar neurowetenschappers van de Radboud Universiteit in het Nederlandse Nijmegen hebben ontdekt dat ook óns brein gebeurtenissen kan voorspellen, waardoor we potentieel gevaar kunnen afwenden.

Volgens de nieuwe studie – die gisteren in het wetenschappelijke tijdschrift Nature Communications verscheen – kunnen we anticiperen op een gebeurtenis, doordat ons brein ons versneld laat zien wat er ons te wachten staat. Als er bijvoorbeeld een wagen op ons afkomt, laten onze hersenen ons zien welk traject hij zal volgen nog voor hij ons effectief raakt. En het laat ons in sommige gevallen toe om bijvoorbeeld nog op het laatste moment weg te springen.

De wetenschappers ontdekten dat ons brein het traject van een bewegend object kan voorzien aan twee keer de snelheid dat het effectief gebeurt. “Het menselijke zicht is ongelofelijk gedetailleerd en heeft een veel hogere accuraatheid als je het vergelijkt met bijvoorbeeld het gehoor en de tastzin”, aldus dokter Matthias Ekman, die de studie leidde. “Ons zicht is echter vrij traag, want het duurt ongeveer 200 milliseconden om een beeld van ons oog naar de visuele cortex in de hersenen te voeren. Wat betekent dat we constant het (heel) recente verleden zien.”

Natuurwetten

Volgens het team ontwikkelden onze hersenen daarom manieren om die vertraging ongedaan te maken. Een daarvan is dat ze constant voorspellingen maken over wat er te gebeuren staat. “Onze wereld is vrij gestructureerd en onderhevig aan natuurwetten”, aldus dokter Ekman. “Een rijdende wagen heeft een bepaald traject en een appel valt altijd recht naar de grond toe. We kunnen onze kennis van gebeurtenissen uit het verleden gebruiken om slimme voorspellingen te maken over de toekomst.”

Research hield zich tot nu toe bezig met de studie van het nemen van beslissingen in een statische context. Terwijl we in het echte leven vaak worden geconfronteerd met bewegende objecten. Om te weten te komen hoe ons brein die beweging voorziet, deden de wetenschappers een test.

Ze lieten 29 proefpersonen een bewegend bolletje zien en maakten een ultrasnelle breinscan om het patroon van neurologische activiteit in de hersenen vast te leggen. Vervolgens lieten ze alleen het bolletje zien op zijn uitgangspositie en de scan toonde dat het brein hetzelfde activiteitenpatroon liet zien alsof het volledige traject van het bolletje werd getoond. En in versneld tempo.

“We ontdekten zo dat ons visuele systeem het traject van een voorwerp kan voorspellen aan twee keer de snelheid dat het beweegt”aldus Ekman. “Wat ons voldoende tijd geeft om erop te anticiperen.”

Wisselende letter

Daarna werd nog een volgend experiment gedaan, waarbij proefpersonen niet op het witte bolletje moesten letten, maar gewoon een wisselende letter in de achtergrond in de gaten moesten houden. In de visuele cortex was opnieuw hetzelfde activiteitenpatroon te zien als in de vorige tests. “Het feit dat het voorspellende vermogen onafhankelijk is van de aandacht van de proefpersoon, toont aan dat het om een automatisch proces gaat”, klinkt het nog.(HLN.be)