De recente persconferentie die de regering hield, met alles en iedereen in het platform (IVMSS-platform, “ik veeg mijn straatje schoon”-platform) dat Potros Santokhi heeft opgezet om de SRD-koers te beteugelen, is een goede stap maar lijkt het vertrouwen bij de bevolking nog te niet gewekt te hebben. De corruptie loert!

Nu is het zo dat vorige regeringen in Suriname vooral nooit goed zijn geweest in goed getimed, gemanaged, een geïntegreerd pakket maatregelen implementeren. Overheden in het algemeen, waar ook ter wereld, nog meer in ontwikkelingslanden zoals Suriname, zijn vaak niet in staat zijn om gecoördineerd, ingrijpende maatregelen te implementeren. En hier schuilt het gevaar. De maatregelen om de koers te beteugelen dienen samen, inhakend op elkaar, gecoördineerd plaats te vinden. Ik zie dat niet gebeuren.

De redenen zijn bekend; onvoldoende kader, ontbreken van een goed getrainde en goed functionerende hogere ambtenarenapparaat, en dus schamele uitvoeringscapaciteit. Potros Santokhi benadrukte dit impliciet met zijn opmerking tijdens de persconferentie “het gaat allemaal te traag”! 

Ik som een aantal maatregelen op die de regering tijdens de persconferentie heeft genoemd en die naar mijn mening een verschil zouden kunnen maken aan de kostenkant en aan de inkomstenkant als de maatregelen vrij van corrumperende krachten tot uitvoer worden gebracht. 

De kosten kant, uitgaven terugbrengen

Deze regering is net als de andere regering, die af en aan hun kans hebben gehad, sinds 1975, zijn nooit uitgeblonken in het terugbrengen van uitgaven. Deze regering doet een poging door de volgende maatregelen te treffen:

1. Terugbrengen van uitgaven in het overheidsapparaat. 

Dit vind ik onvoldoende toegelicht. Er is niet concreet aangegeven HOEVEEL men wil besparen, hoeveel procent van de begroting. Immers ook deze regering heeft ongeveer 3500-4000 nieuwe ambtenaren aangenomen. Geen een regering heeft het waterhoofd van de ambtenarij weten door te prikken. En deze regering heeft veel kansen laten liggen om te besparen. Door onnodige buitenlandse reizen heeft Potros Santokhi de reputatie gehad “het volk te laten verarmen om zelf in het buitenland champagne te drinken”. Ik ben benieuwd of de Potros samen met zijn lijfwachten voortaan fietsdagen zal gebruiken om kosten te besparen.

2. Afschaffen van de subsidies.

Deze maatregel kan helpen de SRD-koers te beteugelen en te stabiliseren. De vraag naar benzine door de particulier kan afnemen doordat men bewuster moet gaan rijden, waardoor men minder olie hoeft te importeren en dus minder valuta nodig is. De armen worden gecompenseerd en ontzien en zullen het afschaffen van de subsidie op brandstof of water en licht niet voelen. Een paar vliegen in 1 klap. Op deze manier wordt de demand-pull inflatie gemanaged.

Echter de cost-push inflatie, kan pervers werken en juist door het afschaffen van subsidies leiden tot stijging van prijzen. Immers iedereen moet privé meer betalen voor benzine dus zal men manieren zoeken om dit weer terug te verdienen door verkoopprijzen van goederen en diensten te verhogen en ook looneisen loeren om de hoek. En zo kan een loon-prijsspiraal ontstaan, de inflatie kan zo fors toenemen, minimaal met het percentage dat betaald werd aan subsidies. 

Deze maatregel zal zich moeten bewijzen in de dynamiek van de Surinaamse economie.

De inkomsten kant, opbrengsten verhogen

1. Een lijst van top 100 ondernemingen die samengesteld is om belastingen te innen. Hier zit een grote kans dat corruptie machtiger zal blijken dan het rechtssysteem. Men weet in ieder geval wie die 100 “ultra-rijken” zijn. En het zal nog even duren voordat de lijst op straat ligt. Dus vraag ik me af waarom die lijst niet afgegeven is aan de journalisten en waarom geen een journalist gedurfd heeft om deze lijst op te vragen tijdens de persconferentie. Suriname is niet zo groot dus wellicht dat we ze kennen; de bedrijven van Kuldipsingh? De bedrijven van Abrahams? De bedrijven van Kirpalani? De bedrijven van Dilip Sardjoe? De bedrijven van Manglie? De bedrijven van Bajalala? De bedrijven van Brunswijk? Hoeveel importeurs en Cambio houders zitten in deze lijst die ook deel uitmaken van het platform? Zie hier het probleem opdoemen; is het een heksenjacht op NDP-ers of een eerlijke maatregel waarbij niemand wordt ontzien? U voelt het aan?

En daarom denk ik dat dit niet gaat werken, tenzij men hier stevig en objectief mee omgaat.

2. Jammer om te horen was dat de minister van NH denkt dat goudroyalty’s van ongeveer 5.5% de smokkel tegen gaan, en dus mak blijft hopen dat een lage goudroyalty’s het beste zijn voor de Surinaamse staatskas. Waarom niet gewoon 20-25% royalty’s opleggen, stevig handhaven en dan evalueren? Zie hier een verbloemde manier van handelen om de agenda van “goudverdieners” te dienen. Zo ook het stoppen van de oliesmokkel, lijkt mij een moeilijke omdat de agenda en de lobby van de “goudverdieners” en partijloyalisten veel te sterk is. 

De Centrale Bank van Suriname veegt haar straatje schoon 

De openbaring, het evangelie, van de Centrale Bank, met Governor Roemer aan het roer, verbaast en stoort mij het meest. Keer op keer wist hij tijdens de persconferentie te benadrukken dat Suriname als “bananenrepubliek” (mijn eigen interpretatie van wat hij zie) geen goed ontwikkelde markten heeft. 

Herhaaldelijk benadrukte hij dat met de komst van het IMF, de Centrale Bank haar nobele rol als monetaire hoeder heeft verloren en krijgt bij deze opmerking bijval van Potros Santokhi die mak instemt dat de Centrale Bank meer tools moet krijgen via wetgeving om weer tanden te groeien. “De koe van Roemer moeten kunnen grazen”, en sterft nu want IMF heeft alle gras weggemaaid. Dit is de reden waarom Governor Roemer niets kan doen, de “koe kan niet grazen”. 

Meneer Roemer dan toch nog een vraagje; Was u in diepe slaap toen IMF met haar maaimachine door de voordeur van de Centrale Bank werd toegelaten in uw weiland? Wist u toen niet duidelijk te vertellen dat de koe bij de Centrale Bank in een dwangbuis zou komen te zitten als IMF haar gang zou kunnen gaan? Waarom heeft u toen niet gewaarschuwd dat de IMF methodiek (bijvoorbeeld de OMO’s) niet goed zouden werken in Suriname omdat het marktmechanisme in Suriname alleen voor de prijs van bananen enigszins functioneert en niet voor valuta en rente?

En zo veegt de CBvS met de aangeven bezem door Potros Santokhi als 2 jaar zijn straatje schoon.

De Cambios zitten voor in de rij en horen nu alles eerder om hun slag te slaan

Het opmerkelijkst is dat in dit “ik veeg mijn straatje schoon” IVMSS-platform ook knoeiers zitten die nu als eerste alle informatie over, valuta posities van de Centrale Bank, Treasury posities (waaronder valuta posities) van de commerciële banken en informatie over de inkomsten en uitgaven van de overheid, als eerste te horen krijgen. 

Met andere woorden, de kat is op de melkfles gebonden! De Cambios en andere knoeiers die nu alles als eerste te horen krijgen zijn nu nog beter bewapend met monetaire en fiscale informatie om nog beter de boel te belazeren en aan de aanbodkant van de valutamarkt zodanige schaarste te orkestreren dat de koers maar 1 richting op kan gaan en dat is naar “Mars”! Ik het land der blinden is “El kartel de los Cambios” koning, keizer, admiraal!

Nergens in de wereld alleen in Suriname

Een slimme regeerder hoort monetaire en fiscale politiek, en geheime informatie niet zo vrijelijk te delen met marktparticipanten in een “goed bedoelde” platform. Men heeft “inside-information” en men kan “front-runnen” met deze info (zoekt u de begrippen maar op). Men zal toch altijd in eigen voordeel handelen? Zeker als de platformgenoten ook nog op een “hit-list” van 100 “te plukken” staan.

De aanpak van de deze regering heeft veel weg van monetaire en fiscale radeloosheid, politieke wanhoop en stimuleren van belangenverstrengeling. 

Er zijn weer grote, hoopvolle verhalen verteld, ook nu weer met dit pakket aan maatregelen. Alle maatregelen tot nu toe hebben ertoe geleid dat de SRD-gijzeling een klein deel van het volk “slapend rijk” heeft gemaakt en het overgrote deel “werkend arm”.

Lets see! 

Dr. Ashwin Ramcharan RO