Door Jan Gajentaan

Niemand wist de afgelopen week de inzet voor de verkiezingen van 2015 beter en kernachtiger te verwoorden dan PL-leider Paul Somohardjo: het zal gaan om een fundamentele keuze tussen rechtsstaat en machtsstaat.

Velen in Suriname en daarbuiten maken zich druk om zaken als het wel of niet verlenen van quorum door parlementariërs en het al dan niet chanteren door politieke partijen. Ik denk dat die zorgpunten terecht zijn en op een duidelijke wijze geadresseerd moeten worden door de partijen, die zich in 2015 willen presenteren als het alternatief voor de zittende coalitie. Dat neemt niet weg, dat er op de achtergrond een meer fundamentele zaak speelt: de keuze tussen rechtsstaat en machtsstaat.

Ik behoorde zelf in 2010 tot degenen die als Nederlandse sympathisant van een Surinaamse politieke partij (ABOP) de huidige coalitie een kans wilde geven. Hoewel de wijze van totstandkoming van deze coalitie geen schoonheidsprijs verdiende, vond ik toch dat de coalitie MC/AC/VA een betere weerspiegeling was van de verkiezingsuitslag, dan de inderhaast gevormde coalitie NF-Plus.

Binnen enkele maanden werd ik al bekropen door grote twijfels en maakte die ook openbaar. Er werd door de coalitie een nieuwe regeerstijl geïntroduceerd, die weinig van doen had met de Surinaamse constitutie zoals die de afgelopen decennia gefunctioneerd had. Zaken die mij al in 2010 aan het twijfelen brachten, waren onder meer:

1. Het ontslaan van SLM-directeur Henk Jesserun door een vertrouweling van de president, zonder dat de vp of de minister van TCT op de hoogte waren. Daarnaast talloze ontheffingen zonder onderbouwing, die meer dan eens door politieke rancune ingegeven waren;

2. De oprichting van een zwaarbewapende eenheid (CTU) buiten het parlement om;

3. Het benoemen van de vanwege ernstige criminele feiten veroordeelde zoon van de president tot leidinggevende van de CTU (dat hij daar later weer geruisloos verdwenen is, doet niet af aan de ernst van deze zaak).

Zo ging het van kwaad tot erger: uitholling van ministeries door taskforces, de vorming van een schaduwregering in het Kabinet van de President, de arrogante manier van besturen, de talloze corruptie affaires en het bedekken daarvan met de mantel der liefde. Loop 2011 besloot ik dat ik er geen morele verantwoordelijkheid meer voor wilde dragen en gaf mijn positie bij ABOP op.

Ongetwijfeld wordt er momenteel achter de schermen door veel partijen gesproken over de politieke situatie na het uit de regering zetten van PL. Tot nu toe lijkt het erop dat de parlementariërs van NDP (17), PALU (2) KTPI (2) en AC (5) zich achter de regering scharen. Dat zou een minimale meerderheid opleveren van 26 zetels.

Rest de vraag, waarom de AC/(ex)BEP parlementariërs Pokie en Ajaiso de coalitie blijven steunen. Doen zij dat niet, dan valt deze terug op 24 zetels. Ik geloof dat Pokie en Ajaiso oprecht waren in hun keuze om in 2011 in A Combinatie te blijven, na de uittreding van BEP. Dat had te maken met hun wens dat AC zou blijven als bundeling van binnenlandpartijen en ook met hun perceptie, dat het Saramaccaanse volksdeel gediscrimineerd werd binnen BEP. Ze hebben later getoond gewetensvolle parlementariërs te zijn, door zich te onthouden van stemming bij de Amnestiewet.

Diana Pokie en Waldi Ajaiso zullen de komende tijd als gekozen volksvertegenwoordigers een zuivere keuze moeten maken aan welk kamp zij hun steun willen geven. Het kamp van de rechtsstaat, of het kamp van de machtsstaat.