Wetenschappers denken een methode te hebben gevonden om de pijn die baby’s ervaren te kunnen meten. Door de hersenactiviteit bij baby’s te meten zou beoordeeld kunnen worden of het kind pijn ervaart.
De resultaten van het onderzoek, die in Science Translational Medicine zijn gepubliceerd, worden de komende tijd gebruikt om de effectiviteit van pijnstillers bij baby’s te onderzoeken.
Britse onderzoekers plaatsten bij achttien baby’s elektroden op het hoofd en borst terwijl ze de hielprik kregen. De elektroden legden op een Elektro-Encefalografie (EEG) de elektrische activiteit van de kinderen vast wanneer zij geprikt werden. Op de grafiek van de EEG was zichtbaar dat de prikkels in de hersenen veranderden zodra de kinderen pijn ervoeren.
Vervolgens werd bij nog 72 baby’s getest of de meetmethode valide was. Daarvoor werd een hielprik-EEG vergeleken met een EEG die werd gemaakt terwijl kinderen een niet-pijnlijke prikkel kregen toegediend. Zo werden zij blootgesteld aan fel licht of aan een hard geluid. Uit deze tweede test kwam naar voren dat het patroon in de grafiek niet hetzelfde was als bij de pijnprikkel van de hielprik.
Ook ondervonden de onderzoekers dat de grafiek veranderde wanneer het kind tijdens een pijnlijke prikkel een pijnstiller kreeg. Wanneer de hiel van het kind werd ingesmeerd met verdovende crème verminderde de hersenactiviteit, terwijl er in de hersenactiviteit niks wijzigde als de crème niet werd gesmeerd. Op deze manier wisten de wetenschappers een patroon in de hersenactiviteit te achterhalen dat zich voordoet bij pijn.
Onderzoeksleider Rebecca Slater van de Universiteit van Oxford erkent dat het meetinstrument nooit absolute zekerheid kan bieden. “Zelfs bij mensen die kunnen praten, blijft het lastig om te achterhalen of ze pijn ervaren. Pijn is namelijk subjectief. De enige die weet hoeveel pijn je hebt, ben je zelf.”
Belangrijke stap
Dick Tibboel, hoogleraar research intensive care op de kinderleeftijd in het Erasmus MC, noemt het onderzoek in De Volkskrant “een belangrijke stap.” Volgens Tibboel is voor het eerst dat een objectieve maat is ontwikkeld voor pijnregistratie bij kinderen.
Tot nu toe konden artsen alleen achterhalen hoeveel pijn een kind ervaart door het gedrag van de pasgeborenen te observeren. “Er zijn zogeheten pijnschalen, waarbij aan uiterlijke kenmerken scores worden toegekend. Er zijn meer dan veertig pijnschalen voor het meten van pijn”, zegt Tibboel. “Dat toont wel aan dat we er nog niet veel van afweten.
Toch plaatst de hoogleraar kanttekeningen bij het onderzoek. “Dat de EEG verandert als baby’s een pijnprikkel krijgen, bewijst vooralsnog één ding: de pijnbanen zijn goed aangelegd”, zegt hij. “De hielprik activeert pijnreceptoren die via de zenuwbanen elektrische impulsen naar het ruggenmerk sturen. Daar worden de impulsen omgezet in signalen die naar de hersenen gaan.”
Tibboel vraagt zich af of de veranderingen in het EEG-patroon ook bewijzen dat het kind daadwerkelijk pijn beleeft en een bewuste ervaring van pijn heeft. “Pijn is enorm ingewikkeld. Er zijn hersengebieden bij betrokken. Het maakt nogal uit welk gebied je meet.”(NU.nl)