Suriname is de slechtst scorende ‘more developed country’ van Caricom in het Wereldbank-rapport dat het gemak van het ondernemen vergelijkt in 185 landen. Het verschil met Guyana is 50 plaatsen en St. Lucia zelfs 111 plaatsen. Zaken kunnen nu naar verluidt sneller worden opgericht, maar toch is Suriname relatief met 2 plaatsen achteruit gegaan binnen 1 jaar wat betreft het starten van een onderneming. Dit blijkt uit het laatste ‘ease of doing business’-report. Als het bedrijfsleven bij het aantreden en het aanhoren van de vp in zijn beginperiode een vreugdesprong zou hebben gemaakt, zouden we het haar nu niet kwalijk nemen. De vp had in zijn voormalige functie publiekelijk de HI-minister met de neus op de feiten gedrukt tijdens de opening van de KKF-beurs enige jaren terug. Toen hij aantrad, kondigde hij maatregelen aan die ervoor zouden zorgen dat de ‘ease’ (het gemak) om business te doen drastisch zou toenemen. Enige maatregelen zijn al doorgevoerd; naar verluidt kunnen nv’s nu binnen een paar dagen worden opgericht. Ook is de vergunningplicht voor een aantal bedrijven en beroepen die bij de dc lagen, afgeschaft. Dan nog merken wij in het ‘ease of doing business’-report dat Suriname er niet op vooruit is gegaan. Objectief bekeken hoeft dat niet te betekenen dat Suriname niet vooruit is gegaan. De situatie in tijd gemeten in Suriname alleen zal hoogstwaarschijnlijk uitwijzen dat er een positieve verandering heeft plaatsgevonden. Alleen, wij leven in een wereld waar landen met elkaar wedijveren, op goederenmarkten en op kapitaalmarkten. Dan wordt de zaak relatief bekeken en dan kan blijken dat jouw vooruitgang minder snel en groot is dan die van anderen. Relatief ben je dan ondanks je groei, toch achteruit gegaan. En dat is nu weer het geval. Wanneer wij in Suriname het hebben over positieve veranderingen, dan is dat het halve verhaal. Het moet geplaatst worden tegen de achtergrond van de concurrentiepositie. Is de verandering groot genoeg? Als dat niet het geval is dan is een vooruitgang nog niet goed genoeg. De score die Suriname sinds 2006 boekt, is altijd ca. 60 procentpunten verder van de ideale score van 100 %. Uit 185 landen bengelt Suriname nu op plaats nummer 164, vorig jaar was dat 160 dus 4 plaatsen hoger. Suriname is dus met 4 plaatsen achteruit gegaan. Er zijn 10 deelbeoordelingen die alles bij elkaar genomen, bepalen wat de algemene score van Suriname is in relatie tot andere landen, 185 in totaal. Suriname stond een jaar terug op 176 als het gaat om het starten van een business, dus in de ‘laagste 100’. Nu staan we 2 plaatsen lager: op 178. Ook wat het afhandelen van bouwvergunningen betreft zijn we 2 plaatsen vooruit gegaan: van 94 naar 92. Relatief zitten we dus in het midden wat dit punt betreft. Suriname scoort zowel in het vorige als het huidige rapport stationair plaats nummer 39 wat betreft het verkrijgen van een elektriciteitsaansluiting. Dat is relatief in de top 40. We scoren laag bij het aspect verkrijgen van een lening. Daar zijn we echter ook met een punt achteruit gegaan: van 158 naar 159. Suriname staat al 2 jaren achter elkaar op de twee voor de laatste plaats op het punt van bescherming van investeerders. De rode loper wordt dus hier nog steeds niet uitgerold voor de investeerder. Maar men zou hoegenaamd toch in de rij staan, volgens Surinaamse regeringen, om hier te investeren. Om wie het gaat, wordt niet altijd gezegd. Het  belastingmanagement is volgens het rapport vooruit gegaan binnen een jaar: van 49 naar 51. Relatief is die plaats ook niet de slechtste. Op het gebied van de grensoverschrijdende handel staan we nu 4 plaatsen lager op 97. Abominabel slecht is het afdwingen van de nakoming van civiele contracten. Daar staan we al 2 jaren op 180. Weinig florissant is ook het oplossen van faillissementsproblemen. We gingen op dit stuk vooruit met 1 plaats: van 159 naar 158.

Kijken we naar de bar slechte punten, dan merken we dat bij het punt van het opstarten van een business er nu 13 handelingen daarvoor nodig zijn, in de LAC (Latijns-Amerika en Caribische)-regio is dat minder: 9 en in de rijkere OECD-landen 5. Opmerkelijk is wel dat in het rapport feiten van 2011 worden gebruikt. Het aantal dagen om een onderneming op te richten, wordt gesteld op 694. Dat is in de LAC-regio 53 en in OECD 12 dagen. Bij de 13 handelingen die in het rapport worden genoemd, zijn de meeste voltooid in 1 dag. Hoog zijn de 500 dagen die gemiddeld nodig zijn om statuten van een rechtspersoon te laten goedkeuren. De regio is dus sowieso voor op ons. Op een schaal van 1 tot 10 scoort Suriname 2.0 wat betreft de sterkte om investeerders te beschermen. LAC scoort 5.0 en OECD 6.1.  De tijd om de naleving van civiele contracten via de rechter af te dwingen (inclusief executie) is in Suriname volgens het rapport 1.715, veel langer dan LAC (727 dagen) en OECD (510). Opmerkelijk is wel dat wij sneller dan in de industriële OECD-landen elektriciteit krijgen; in het rapport staan 58 dagen voor Suriname, 66 dagen voor LAC en 98 voor de OECD. Wel is in laatstgenoemde regio zeker 5 tot 6 maal goedkoper dan in Suriname en de LAC-regio.

In het laatste rapport scoort Singapore het hoogst gevolgd door Hong Kong, Nieuw zeeland, USA, Denemarken, Noorwegen, Engeland, Zuid Korea, Georgië en Australië.  Nederland staat op 31. Dat is verrassend laag voor dit land, dat vaak in de goede top 10 staat. Het hoogste land uit onze directe Caribische regio is St. Lucia op 53, gevolgd door Dominica (68), Trinidad (69), St. Vincent (75), Bahamas (77), Barbados (88) en Jamaica (90). Dit zijn dus de Caribische landen die veel hoger staan dan Suriname en dan wel in de ‘betere helft’ van de ranking (1-92). In de slechte helft (93-185) zitten St. Kitts (96), Grenada (100), Belize (105), Guyana (114), Suriname (164) en Haïti (174). Suriname is het op één na slechtst scorende Caribische /Caricom-land op de lijst. Suriname is binnen de Caricom wel de slecht scorende ‘more developed country’ (MDC) , waartoe ook behoren Guyana, Trinidad, Barbados en Jamaica. De afstand tussen de voorlaatste MDC (Guyana) en de laatste (Suriname) omvat maar liefst 50 plaatsen, oftewel meer dan een kwartlengte (25%) van de lijst. Het verschil tussen het hoogst scorende Caricom-land (St. Lucia) en Suriname lijkt onoverbrugbaar groot: 111 plaatsen. Hoe is het mogelijk dat ondanks het bestaan van een Caricom, die bezig is de systemen van de  landen te harmoniseren, er toch zoveel economische verschillen bestaan? Het rapport van Wereldbank is een eyeopener. Er is veel huiswerk voor de regering en de vp heeft beloften om in te lossen.