NU.nl checkt dagelijks berichten die rondgaan op Facebook op hun betrouwbaarheid. Bewering: Een Canadees heeft een cannabisolie ontwikkeld die kankerpatiënten heeft genezen.
Oordeel: Geen enkel bewijs voor

Waar komt het vandaan?

Rick Simpson is een Canadese activist die naar eigen zeggen meer dan vijfduizend mensen heeft genezen met kanker door ze te behandelen met cannabisolie. De man claimt een recept te hebben ontwikkeld dat tumoren effectief aanpakt.

Tijdens de revalidatie van een ernstige blessure in 1997 ontdekte hij de helende krachten van cannabis. Hij ontwikkelde een olie met een hoge concentratie THC die volgens hem kanker en andere ziektes geneest. THC is de voornaamste psychoactieve stof in cannabis. Simpson richtte de stichting Phoenix Tears op, die sindsdien flink is gegroeid. Op Facebook heeft hij meer dan een half miljoen likes.

Via zijn website geeft hij instructies voor het produceren van de ‘Rick Simpson-olie’, afkomstig van de bloemknoppen van de cannabisplant. Hij heeft ook boeken geschreven over zijn methode. De Canadees heeft geen medische of wetenschappelijke achtergrond.

De overtuigingen van Simpson worden gretig overgenomen door onder meer gezondheidsblogs. Berichten met koppen als ‘Cannabisolie doodt alle tumoren in negentig dagen’ worden veelvuldig gedeeld via sociale media.

Klopt het?

Sinds juli 2015 meldt de Amerikaanse overheidsinstelling National Cancer Institute (NCI) dat cannabis kankercellen heeft gedood in laboratoria. Het gaat om resultaten afkomstig van pre-klinisch onderzoek in reageerbuisjes en op dieren.

De resultaten kunnen niet zomaar worden vertaald naar mensen, omdat bijvoorbeeld de lever het middel kan afbreken of de nier het kan uitscheiden. De NCI stelt dat er geen studies bekend zijn waarin cannabis als medicijn voor kanker op mensen is onderzocht en benadrukt dat er geen bewijs is om cannabis aan te raden als behandeling voor kanker.

De NCI noemt wel een aantal onderzoeken met dieren die reden kunnen geven tot optimisme. Zo beschadigde een bepaalde vorm van THC tumorcellen in de lever van muizen. Ook zijn er studies op die erop wijzen dat cannabinoïden, de verzamelnaam de werkzame stoffen in cannabis, de celgroei in tumoren kunnen vertragen en zelfs kan doden.

Oncoloog Jan Schellens van het Antoni van Leeuwenhoek noemt de claims van Simpson niet te controleren. Hij onderzocht of er in de wetenschappelijke literatuur onderbouwing is te vinden voor dit soort berichten. “Uit onderzoeken is inderdaad gebleken dat THC en ook de andere werkzame stof CBD, effect kunnen hebben op kankercellen in proefdieren”, aldus Schellens tegen NU.nl.

Volgens hem kan je op basis daarvan claims als die van Simpson niet uitsluiten, maar hij plaats een belangrijke kanttekening. “Het gaat om proeven met een enorm hoge concentratie THC, dat zou gevaarlijk zijn voor de mens”, aldus de oncoloog. “Onderzoeken met de mens zijn daarom nog niet aan de orde.”

Bijwerkingen

Ook de KWF Kankerbestrijding meldt dat verschillende onderzoeken wijzen op een doding of afremming van kankercellen, maar benadrukt dat er zowel positieve als negatieve studies zijn. Volgens de organisatie bestaat er geen twijfel dat cannabis effect heeft op kankercellen, maar de claim dat cannabis kanker geneest is nergens op gebaseerd.

Cannabis kan wel effectief zijn bij het tegengaan van bijwerkingen van een kankerbehandeling. Zo maakt KWF melding van onderzoeken waarin het gebruik van cannabis de pijn en misselijkheid bij kanker verzachtte.

Volgens Schellens wordt dit tegenwoordig veel gedaan, maar hij ziet dit als een hype. “Als je het afzet tegen de andere medicijnen, dan kunnen wij geen gunstige bijdrage van cannabis vinden”, aldus de oncoloog. “Maar als mensen er verlichting uithalen, dan ben ik er niet op tegen.”

Leukemie

David Gorski, een kankeronderzoeker uit de Verenigde Staten nam in 2014 een behandeling van alternatief genezer Simpson onder de loep. Simpson behandelde een 14-jarig meisje met leukemie die na een chemotherapie en beenmergtransplantatie werd opgegeven door haar artsen. Daarna kreeg ze dagelijks de cannabisolie van Simpson toegediend, waarop het aantal kankercellen in haar lichaam verminderde.

Onderzoeker Gorski bekeek haar gegevens en concludeerde dat het mogelijk, maar gezien de gegevens niet waarschijnlijk was dat de cannabisolie zorgde voor de vermindering van kankercellen.

Het meisje overleed uiteindelijk 78 dagen nadat ze was opgegeven. Volgens Gorski valt dat binnen de verwachte tijd van overlijden nadat iemand met leukemie tot terminaal wordt verklaard. Mede daarom vindt de onderzoeker het niet waarschijnlijk dat de cannabisolie haar leven heeft verlengd. Hij haalt fel uit naar Simpson, die in een interview stelt dat chemotherapie de oorzaak is dat sommige van zijn patiënten niet herstellen. Gorski schrijft dat Simpson een kwakzalver is, die zijn behandelcijfers niet met bewijs kan onderbouwen.

In zijn uitgebreide blog analyseert Gorski ook het beschikbare onderzoek voor de genezende werking van cannabis bij kanker. “Het blijkt uit de informatie dat het vrij duidelijk is dat cannabis kanker niet geneest. Zeker niet als op zichzelf staan middel”, aldus de onderzoeker. Volgens hem zijn de preklinische onderzoeksresultaten ook niet dusdanig positief dat oncologen er enthousiast van worden.

Wondermiddelen

In deze rubriek zijn vaker medische ‘wondermiddelen’ onder de loep genomen. Dergelijke verhalen doen het goed op sociale media en blogs. Een verhaal van iemand die zo’n ‘wondermiddel’ gebruikt en uiteindelijk bezwijkt aan de ziekte, kom je zelden tegen.

Dit soort jubelberichten is vrijwel uitsluitend gebaseerd op verhalen van individuen waarin belangrijke medische gegevens zoals de precieze vorm van kanker en eerdere behandelingen achterwege worden gelaten. Daardoor zijn dit soort verhalen niet te verifiëren. Daarnaast ligt het gevaar dat er verkeerde verbanden worden gelegd op de loer. Een genezen kankerpatiënt die cannabis gebruikt is niet hetzelfde als een patiënt die dankzij cannabis is genezen.

Conclusie

Je kunt dergelijke wonderverhalen niet verifiëren en dat maakt dit soort berichten lastig. Maar verhalen dat Simpson al meer dan vijfduizend patiënten heeft genezen is op basis van het wetenschappelijke bewijs onmogelijk te onderbouwen en dat doet Simpson dan ook niet.

Dat maakt zijn methode niet betrouwbaar. Daarnaast kan het gebruik van zijn olie met een hoge concentratie THC gevaarlijk zijn voor de mens.(NU.nl)