Brekend nieuws: een Nederlands bedrijf heeft het patent op spaghetti in handen gekregen. Iedereen die spaghetti bolognese wil maken, moet daar vooraf toestemming voor vragen en een vergoeding voor betalen.
Pure onzin, zegt u? Is het ook – in dit geval. Maar in het geval van de graansoort teff is het bittere ernst.
Hooghalers
Ethiopiërs maken al duizenden jaren injera van teff: sponzige, lichtzure pannenkoeken, die in Ethiopië evenveel worden gegeten als spaghetti in Italië. Teff is een zeer gezonde graansoort die goed verdragen wordt door mensen met glutenintolerantie en veel voedzamer is dan veel andere graansoorten.
Maar in 2003 kregen Hans Turkensteen en Jans Roosjen van Soil & Crop Improvement B.V. (S&C) uit het Nederlandse Hooghalen het patent op dit graan in handen.
Concreet betekent dit voor de Ethiopiërs dat zij toestemming nodig hebben van de Nederlandse octrooihouders voor het maken van hun pannenkoeken. Pure onzin, zeggen de Ethiopiërs.
Biopiraterij: het industriële gebruik om de traditionele kennis of de genetische hulpbronnen van inheemse volken te privatiseren en octrooieren, zonder goedkeuring van de oorsprongslanden en zonder hun enige compensatie te verlenen
Schandelijk
S&C kreeg op 13 februari 2004 van de Internationale Coalitie tegen Biopiraterij de ‘Captain Hook Award voor Biopiraterij’ toegekend in de categorie “Meest Schandelijk”.
De Nederlanders kregen de prijs voor “het proberen te onderhandelen over het gezamenlijke eigendom van Ethiopische teff-variëteiten met de Ethiopische regering.”
Ook de bewering dat S&C het intellectueel eigendom had verworven “voor het verbouwen van het teff-gewas en voor de productie van alle producten die teff of teff-meel bevatten” vond de Coalitie schandalig.
Vanwege het patent kan Ethiopië geen geld meer verdienen met het graan, bijvoorbeeld uit de export. Jans Roosjen en Hans Turkensteen zijn de enigen die legaal geld mogen verdienen aan een product dat Ethiopiërs al meer dan 5000 jaar dagelijks op tafel brengen.
Het bedrijf is inmiddels over de kop: een “dubieus faillissement”, dat mogelijk als doel had te voorkomen dat de teffwinsten met derden gedeeld moesten worden, denken sommigen.
Ethiopië probeert dan ook al jaren het octrooi terug te laten draaien. Omdat dit tot nu toe niet lukt, stapt de regering naar het Arbitragehof van de Internationale Kamer van Koophandel in Parijs.
.JPG){kind=link}