De natuurlijke suikers in producten zoals honing, kokosbloesemsuiker, palmsuiker, agavesiroop en ahornsiroop behoren evengoed tot de vrije suikers. Ze leveren calorieën, maar geen of weinig andere nutriënten. Natuurlijke suikers zijn dus evenmin gezond en geen goede vervanging van vrije suikers.

Bij zoetstoffen moeten we dan weer een onderscheid maken tussen energievrije of intensieve zoetstoffen, en energiebeperkte of extensieve zoetstoffen. Tot de eerste groep behoren onder andere aspartaam, sacharine en sucralose. Die zoetstoffen leveren geen energie, beïnvloeden de bloedsuikerspiegel niet, hebben een hoge zoetkracht, maar wel een adi-waarde: een aanvaardbaar dagelijkse inname.

De extensieve zoetstoffen leveren een kleine hoeveelheid energie, beïnvloeden de bloedsuikerspiegel niet of amper, hebben geen adi-waarde, maar zoeten minder hard dan suiker. Tagatose is een voorbeeld van zo’n extensieve zoetstof. Bij overmatig gebruik kunnen die zoetstoffen wel een laxerend effect hebben.

Omdat een zoete smaak altijd drang kan geven naar meer zoet, kan je over het algemeen het best zowel natuurlijke suikervervangers als zoetstoffen zoveel mogelijk beperken. A