Door Jan Gajentaan
De afgelopen week bereikte Suriname een historische mijlpaal. De Raad van Ministers keurde een wetsontwerp goed dat de instelling van een minimumloon mogelijk maakt. Zulks gebeurde na bijkans veertig jaar van discussie. Voor zover ik heb begrepen, zal er een combinatie komen van een algemeen minimumloon en sectorale minimumlonen. Concrete bedragen zijn nog niet genoemd.
Wereldwijd bezien is er op meerdere plaatsen een debat gaande over de voor- en nadelen van een minimumloon. In de USA wil president Obama het minimumloon verhogen en voert daartoe al een half jaar actief campagne met de slogan “raise the wage”. In Duitsland, waar nu geen wettelijk minimumloon bestaat, heeft de nieuwe coalitie van CDU en SPD zich voorgenomen om in hun regeerperiode een minimumloon door te voeren.
Onder economen is er een levendige discussie gaande over de voor- en nadelen van het minimumloon. Volgens de voorstanders van het minimumloon is dit een middel om de levensstandaard van veel mensen te verbeteren. Ook zou het minimumloon goed zijn voor de economische groei, omdat hogere lonen leiden tot meer consumptie.
Tegenstanders van het minimumloon wijzen op de nadelige effecten van het minimumloon op de werkgelegenheid. Een (te hoog) minimumloon zou ertoe leiden dat banen aan de onderkant van het loongebouw (eenvoudig werk) te duur worden voor werkgevers, die daardoor op zoek zouden gaan naar andere oplossingen (bijv. het werk laten doen door een machine, of door familieleden, etc.).
Uit bijgaande grafiek blijkt inderdaad dat de werkeloosheid in de EU in landen mét een minimumloon gemiddeld een stuk hoger ligt dan in landen zonder minimumloon. Inclusief Duitsland zijn er momenteel zeven EU-landen die geen minimumloon kennen. Het verschil tussen beide groepen lijkt de afgelopen jaren alleen maar groter te zijn geworden.
Zelf ben ik als sociaal-liberaal in principe voorstander van een redelijk minimumloon. Dit als effectieve manier om ongewenste armoede te bestrijden. Echter, ik vind wel dat de overheid behoedzaam moet zijn bij de implementatie hiervan en moet oppassen voor ongewenste effecten op het vlak van de werkgelegenheid. Dit potentiële gevaar van het minimumloon werd ook genoemd in het verslag van het IMF consultatiebezoek aan Suriname in 2013.
Ook moet de verhouding met buurlanden in de gaten worden gehouden, want een land met een te hoog minimumloon kan zichzelf uit de markt prijzen als het gaat om investeringen. Er zal dus een benchmark gemaakt moeten worden met de eigen regio. Gelukkig heeft Suriname voldoende financiële deskundigen in huis om dit te begeleiden, te denken valt aan het kader van de Centrale Bank (CBvS), de Competitiveness Unit Suriname (CUS) en mogelijk ook andere instanties.