Explosieve situatie

In Nederland zijn de autoriteiten de perikelen rond Suri-Change spuugzat. De recente explosies bij de filialen van het van oorsprong Surinaamse geldwisselkantoor in Amsterdam, Rotterdam en Den Haag doen denken aan maffiapraktijken.

Al deze kantoren moeten op last van de burgemeesters minstens een half jaar de deuren gesloten houden. De leiding van het omstreden bedrijf wast ondertussen de handen volledig in onschuld en looft zelfs een beloning uit van 20.000 euro voor tips die leiden naar een oplossing van deze kwestie.

door Armand Snijders

‘De aanval is de beste verdediging’, zo moeten ze bij Suri-Change hebben gedacht. Dus lanceerde het bedrijf eind vorige week een verklaring waarin wordt gesproken van ‘de onterechte beschuldigingen en de recente incidenten’.

Met die beschuldigingen worden kennelijk de verdenkingen van het Nederlandse Openbaar Ministerie (OM) bedoeld, dat het bedrijf als de spil zou fungeren in een crimineel financieel netwerk in Nederland, Slowakije en Suriname. In dit netwerk zou op grote schaal crimineel geld -meestal vergaard dankzij de cocaïnehandel- zijn witgewassen. Op die manier kwam naar verluidt ook heel veel crimineel geld in Suriname terecht.

“De bedrijfsleiding betreurt vooral de duur van de sluiting, omdat het al meer dan ‘30 jaar bestaat en nooit enig misdrijf heeft begaan”

Verdacht trio

De verdenkingen leidden op maandag 27 maart tot invallen bij het hoofdkantoor van Suri-Change in Rotterdam en de aanhouding van de Nederlands-Surinaamse oprichter en eigenaar van het bedrijf en zijn twee zonen. Zij zijn inmiddels allen op vrije voeten gesteld, maar zij gelden volgens het OM nog wel nadrukkelijk als verdachten en hen hangt dus berechting boven het hoofd.

Er werd beslag gelegd op 42 woningen, goed voor een geschatte waarde van 25 miljoen euro. Het gaat bijvoorbeeld om panden nabij het Scheveningse strand, maar ook een groot aantal appartementen in Rotterdam. Aan een van die optrekjes hangt een prijskaartje van 1,1 miljoen euro.

De ‘recente incidenten’ waar Suri-Change het in de verklaring over heeft, zijn de explosieven die in de nasleep van de invallen en aanhoudingen afgingen bij tal van vestigingen van het bedrijf in de drie grote steden waar ze gevestigd zijn.

Daarbij vielen geen slachtoffers en in de meeste gevallen bleef de schade beperkt, maar vooral bij de omwonenden zit de schrik er goed in. Opmerkelijk is dat het bedrijf alles bagatelliseert en geen idee zegt te hebben wie er achter die ‘vuurwerkexplosies’ zitten.

Kwajongensstreek

Alleen al het feit dat ze het ‘vuurwerkexplosies’ noemen, geeft aan dat ze de ernst van deze incidenten willen afzwakken als een soort kwajongensstreek, waarbij de in Suriname als feestelijk gevonden bombels zijn gebruikt. Maar volgens het OM gaat het toch echt om goed voorbereide en georganiseerde maffiapraktijken, zoals die de laatste jaren wel vaker in Nederland plaatsvinden.

“Die explosies zijn veelal bedoeld als serieuze waarschuwingen, niet direct om slachtoffers te maken. Vandaar dat de aanslagen ’s nachts plaatsvinden”, zegt een woordvoerder. “Maar als de boodschap niet overkomt, kan het wel eens tot meer geweld leiden.”

De burgemeesters van Amsterdam, Rotterdam en Den Haag besloten dat de kantoren het komende half jaar gesloten moeten blijven. De bedrijfsleiding betreurt vooral de duur van de sluiting, omdat het al meer dan ‘30 jaar bestaat en nooit enig misdrijf heeft begaan’.

Dat is formeel misschien juist, maar het is al meermalen op de vingers getikt voor dubieuze praktijken. In 2017 viel de politie al eens binnen bij Suri-Change tijdens een actiedag rond witwassen via geldtransactiekantoren in Rotterdam. Het bedrijf liet destijds weten dat het slechts om een controle ging en dat er ‘niks aan de hand was’.

Administratie een rommeltje

Drie jaar eerder, in 2014 legde De Nederlandsche Bank het bedrijf een boete van 20.000 euro op, omdat de administratie een rommeltje was. Daarnaast werden allerlei verdachte transacties van klanten niet gemeld, waarbij bedragen van boven de tweeduizend euro worden overgemaakt. Klanten zijn dan verplicht om ‘aanvullende informatie’ over de herkomst van dat geld te overleggen. Maar dat gebeurde dus niet of nauwelijks.

“Die explosies zijn bedoeld als serieuze waarschuwingen, niet direct om slachtoffers te maken”

woordvoerder Openbaar Ministerie Nederland

Veel klanten in Nederland die regelmatig geld overmaken naar familie in Suriname, zijn niet blij met de sluiting. Jordi Pengel uit Amsterdam Zuidoost stuurt elke maand een of twee keer euro’s aan zijn bejaarde ouders in Paramaribo. “Maar ja, het kantoor aan de Bijlmerdreef is twee keer getroffen door een explosie en is nu dus dicht. Dat is echt balen.”

Nooit moeilijke vragen

“Het was relatief goedkoop om geld te zenden. Mijn ouders zijn gewend om het af te halen bij Surichange Bank aan de Dokter Sophie Redmondstraat. Dat is voor hen vertrouwd en er werden nooit moeilijke vragen gesteld. Nu moet ik het via Western Union doen, waar ze aan de Wanicastraat steeds lang moeten wachten en iedere keer een enorme waslijst met vragen krijgen. Het zijn simpele mensen van tegen de tachtig, die wil je daar niet mee lastigvallen.”

Het bedrijf zegt ondertussen geen idee te hebben ‘wie verantwoordelijk is voor deze vuurwerkexplosies’ en benadrukt ‘dat er geen verband bestaat tussen deze incidenten en veronderstellingen over onderwereldconflicten, drugshandel of witwassen.’ Vaste klant Pengel zet daar zo zijn vraagtekens bij.

“Waar rook is, is vuur, zeggen ze altijd. En bij Suri-Change is wel heel erg veel rook. Ik hoor in mijn kringen ook de nodige verhalen en heb mij altijd afgevraagd hoe ze zo groot zijn geworden met vooral simpele overmakingen van kleine bedragen. Ik heb graag van hun diensten gebruik gemaakt maar het zou mij verbazen als ze helemaal vrijuit gaan. De Nederlandse justitie grijpt niet zomaar in. Die werkt anders dan die corrupte bende in Suriname.”