Tegenwoordig wordt er te pas en te onpas gesmeten met de termen koloniaal en anti-koloniaal. Het lijkt wel alsof iedereen elkaar de maat wil nemen en of we nog in het koloniale tijdperk leven, terwijl Suriname al zelfstandig is sinds 1954 (Koninkrijksstatuut) en staatkundig onafhankelijk sinds 1975.

Ook president Bouterse paste deze methode toe bij zijn speech afgelopen zaterdag voor de ACP leden. Hij kenschetste de bezwaren tegen zijn aanwezigheid bij de EU-ACP conferentie als koloniale bemoeizucht van enkele niet nader genoemde landen.

Deze demagogische truc blijkt nog altijd goed te werken en werd kennelijk als zoete koek geslikt door de ACP-leden. Niemand kwam op het idee om de vraag te stellen aan de president, waarom de slachtoffers van 8 december 1982 moesten sterven en waarom Nederland opkomt voor de nabestaanden, die zowel in Suriname als in Nederland woonachtig zijn. Ook vroegen de ACP-leden zich niet af, of de slachtoffers van 8 december 1982 de koloniale zaak dienden of dat wij hen juist moeten zien als oprechte Surinaamse nationalsiten en democraten.

Over de Surinaamse staatsgreep van 25 februari 1980 is het laatste woord nog niet gezegd. In een interview met de journalisten Gerard van Westerloo en Elma Verhey van december 1982 (dus bijna drie jaar na de staatsgreep) gaf het toenmalige hoofd van de Nederlandse militaire missie kolonel Hans Valk toe, dat hij met strategische, taktische en operationele adviezen aan zijn beschermeling Desi Bouterse een belangrijke rol had gespeeld bij de staatsgreep. Volgens Valk waren zaken later uit de hand gelopen, mede door de rol die Cuba en ook de CIA speelden in de jonge republiek Suriname.

Veel Surinamers – ook onder de latere slachtoffers van 8 december – waren aanvankelijk enthousiast over de Revo. Maar geleidelijk bleek het regime te ontsporen en nam steeds meer de vorm aan van een meedogenloze militaire dictatuur met marxistische inspiratie. Hiertegen groeide een groot maatschappelijk en intellectueel verzet in de aanloop naar december 1982.

Van de slachtoffers is bekend dat twee bereid waren om de wapens op te nemen, de militairen Rambocus en Sheombar. Maar de overige slachtoffers waren prominente Surinamers: journalisten, advocaten, wetenschappers en een vakbondsleider, Cyriel Daal, die openlijk streefde naar herstel van democratische verhoudingen. Deed Daal dat om Nederland een plezier te doen? Daar geloof ik helemaal niets van. Daal was, net als de andere slachtoffers, een Surinamer in hart en nieren die niets wilde weten van koloniale bemoeienis. Hij wilde een vrij en zelfstandig Suriname, niet een Suriname dat geregeerd werd door de grillen van dictators of van een kolonisator.

De slachtoffers van 8 december 1982 stamden uit heel verschillende lagen van de maatschappij en politiek gezien kwamen ze zowel van “links” als van “rechts”. Het enige gemeenschappelijke kenmerk dat zij bezaten, was hun intellectuele verzet tegen de willekeur van een militaire dictatuur. Dat ideaal en die vrijheid van geest , hebben zij moeten bekopen met de dood.

Volgens Minister Lackin van Buitenlandse Zaken hoeft hij op het vlak van de mensenrechten geen lessen te leren van een voormalige kolonisator. Je zou de redenering ook om kunnen draaien: door de vermoedelijke betrokkenheid van kolonel Valk bij de staatsgreep van 1980 en door het eigen twijfelachtige koloniale verleden, heeft juist Nederland de morele plicht om op te komen voor de slachtoffers van 8 december 1982 en hun nabestaanden. Ik vind het daarom begrijpelijk dat Nederland problemen heeft met Bouterse als gastheer bij zo’n conferentie en dat had voorkomen kunnen worden als de organisatoren vooraf beter nagedacht hadden over de locatie. Nu lijden zowel Suriname als Nederland onnodig gezichtsverlies.

Jan Gajentaan
In de rubrieken ‘Ingezonden/ Aangeboden’ stelt GFC Nieuws een ieder in de gelegenheid om een eigen mening of visie te geven op alle actuele ontwikkelingen en/of relevante onderwerpen. Stukken die geplaatst worden komen niet noodzakelijkerwijs overeen met de visie en/of de mening van de redactie.  De redactie heeft het recht om de stukken wel of niet te plaatsen, in te korten of te redigeren, zonder de mening en/of visie van de inzender aan te tasten. Er worden alleen stukken geplaatst die behoudens een ieders verantwoordelijkheid voldoen aan wat gesteld wordt in de Surinaamse wetgeving.