Na mijn artikelen “Hervormingen cruciaal voor Suriname” en “Waarom veranderen moeilijk is in Suriname”, zou ik ter afsluiting nog enkele opmerkingen willen maken over het belang van een nationale consensus bij het doorvoeren van grote hervormingen.
In het algemeen kan gesteld worden, dat grote hervormingen (zoals een hervorming van een overheidsapparaat of van een belastingstelsel) gebaat zijn bij een bepaalde mate van nationale consensus. In het denkbeeldige geval dat een meerderheid van 51% een grote hervorming oplegt aan een minderheid van 49% zonder rekening te houden met de belangen van die betreffende minderheid, zal er normaliter veel maatschappelijk verzet ontstaan. Daarom is het beter om grote veranderingen door te voeren met een zekere mate van nationale consensus.
We leven in een tijdperk, waarin de grote ideologieën zoals het Marxisme of het Neo-Liberalisme minder dominant zijn dan pakweg dertig jaar geleden. Dit komt omdat deze ideologieën nergens in staat zijn geweest om een permanent welvaartsmodel op te leveren. In de praktijk zien we daarom in veel landen een mengvorm van kapitalistische (neo-liberale) en sociaal-democratische elementen, waarbij ieder land probeert om naar vermogen het beste evenwicht te vinden. Het idee van de absolute heilstaat is passé.
Je zou denken dat in dit klimaat van ontideologisering, mensen een pragmatische invalshoek kiezen en dat het bereiken van een nationale consensus dus makkelijker zou zijn dan voorheen. Het tegendeel blijkt echter het geval te zijn. Mede door de financiële crisis verzwakt het politieke midden en worden radicale flanken versterkt, waarbij het vaak meer gaat om een belangenstrijd dan om echte ideologische verschillen. Onderlinge tegenstellingen verharden daardoor.
Zo zien we in de Verenigde Staten dat de Democraten en de Republikeinen bekvechten over van alles en nog wat. De nieuwe “Medicare” van Obama blijft een twistpunt. Ernstiger nog, als Democraten en Republikeinen het voor het einde van dit jaar nog steeds niet eens kunnen worden over maatregelen voor het terugdringen van de totaal uit de hand gelopen staatsschuld, dreigt in Amerika een acute financiële systeemcrisis.
Ook in Suriname is het politieke klimaat zeer gepolariseerd, terwijl het land grote hervormingen nodig heeft na tientallen jaren van relatieve stilstand (overheidsapparaat, belastingstelsel, woningsector, gezondheidszorg, productiesector, agrarische sector, etc.).
De Surinaamse oppositie wijt deze polarisatie aan de vele ontheffingen van oppositieleden en aan het doordrukken van de Amnestiewet. De coalitie vindt dat de oppositie zaken nodeloos frustreert en niet constructief mee wil denken. Vanuit het eigen gezichtspunt gezien, hebben ze allebei gelijk. Het ontbreekt vaak aan de wil of het vermogen, om het gezichtspunt van de ander te begrijpen.
Naar mijn mening is deze politieke polarisatie schadelijk voor het land en je zou mogen hopen dat de situatie zal verbeteren, zodat er geleidelijk een constructief klimaat ontstaat. Suriname staat voor grote uitdagingen op het vlak van hervormingen en ook op het vlak van de uitvoering van het beleid. In een sfeer van nationale consensus en met de inzet van al het aanwezige menselijke kapitaal, zou er veel meer van die doelen gerealiseerd kunnen worden.
Jan Gajentaan
In de rubriek ‘Ingezonden’ stelt GFC Nieuws een ieder in de gelegenheid om een eigen mening of visie te geven op alle actuele ontwikkelingen en/of relevante onderwerpen. Stukken die geplaatst worden komen niet noodzakelijkerwijs overeen met de visie en/of de mening van de redactie. De redactie heeft het recht om de stukken wel of niet te plaatsen, in te korten of te redigeren, zonder de mening en/of visie van de inzender aan te tasten. Er worden alleen stukken geplaatst die behoudens een ieders verantwoordelijkheid voldoen aan wat gesteld wordt in de Surinaamse wetgeving.