‘We versterken daartoe ook de lokale gemeenschappen’

Tekst en beeld Euritha Tjan A Way

PARAMARIBO — Wie bij liefhebbers van natuur de naam Brownsberg laat vallen, roept gelijk het beeld op van ongerepte natuur met brulapen, watervallen en allerlei exotische dieren op relatief korte afstand van Paramaribo. Maar de laatste tijd is die associatie steeds meer veranderd naar één met illegale goudzoekers die afbreuk doen aan het ongerepte karakter van het natuurpark.

De grootste uitdaging voor het duurzaam oplossen van deze problemen binnen het park is altijd de regelmatige controle geweest. Eenmalige acties om illegale goudzoekers en houtkappers te verwijderen, waren daardoor slechts kortstondig effectief. Maar met de samenwerking tussen Conservation International Suriname (CI-S) en de Stichting Natuurbehoud Suriname (Stinasu) om binnen het programma Local Actors for Change in the Hinterland (Lach/versterking van lokale gemeenschappen in het binnenland) projecten uit te voeren, lijkt hiervoor een duurzame oplossing te zijn gevonden.

Busi skowtu

Eén van de plannen is namelijk dat Stinasu, de commissie Ordening Kleinschalige Goudsector in Suriname (OKGS), de afdelingen Natuurbeheer en ‘s Lands Bosbeheer van het ministerie van Grondbeleid en Bosbeheer de handen in elkaar zullen slaan om (vrouwelijke) busi skowtu in te stellen. Deze bospolitie, zoals de letterlijke vertaling luidt, zal dan worden ingezet voor blijvende controle in en rondom het Brownsberg Natuurpark.

Het concept is eerder al toegepast in het Matawaigebied waar amazone rangers zijn opgeleid door het Amazone Conservation Team om te controleren of houtkapactiviteiten wel volgens de regels plaatsvinden.

Met een ander plan, dat ook valt binnen de op 3 maart getekende samenwerking tussen CI-S en Stinasu, is Joy Vrede, de nieuwe directeur van Stinasu, ook blij. “We zullen een bufferzone inzetten en daar binnen zullen de lokale mensen van Brownsweg aan agroforestry kunnen doen. Deze mensen zijn al bekend. Het zal gaan om gewassen die passen binnen de context van de vegetatie die in het park voorkomt”, vertelt Vrede aan de Ware Tijd. Op deze manier hopen de twee organisaties ook de illegale activiteiten in het park tegen te gaan.

Versterking

Binnen deze samenwerking zullen een driedimensionale kaart van het Brownsberg Natuurpark en de bufferzone worden gemaakt en daarnaast een camerasysteem worden opgezet onder leiding van Stinasu. Dat zal voorvloeien uit een samenwerking tussen OKGS, Natuurbeheer, ‘s Lands Bosbeheer en het Korps Politie Suriname.

Loes Trustfull, die projectcoördinator is van het Lach-programma, zegt dat behoud van het Brownsberg Natuurpark niet los mag worden gezien van het versterken van de lokale gemeenschappen die te Brownsweg – aan de voet van de Brownsberg – wonen. “Brownsberg behouden betekent mensen alternatieve manieren van inkomens bieden, zodat ze niet gaan doen aan illegale houtkap en goudzoeken. Daarom zijn behalve de overeenkomst met Stinasu die het natuurpark beheert, ook projecten om de lokale gemeenschap te versterken onderdeel van het Lach-project.”

Trustfull zegt dat de ondertekening met Stinasu even op zich liet wachten omdat er sprake was van bestuurswisseling en vervolgens directeurswisseling. Vrede is op 1 februari aangetreden als directeur waarna op 3 maart de samenwerking met Stinasu werd beklonken. Eén van de deelprojecten binnen het Lach-programma is de ondertekening van de lokale niet-gouvernementele organisatie Tu Maw (twee handen) met het bedrijf Coffee Mama om Arabica-koffie af te nemen die in Brownsweg is geteeld.

“Daarnaast komt er een soort markt, maar dan met de cultuuruitingen van de mensen. Het moet een soort Wakapasi worden, maar dan met de elementen van Brokopondo erbij. Dat moet ervoor zorgen dat toeristen te Brownsberg een bezoek kunnen brengen aan een plek waar ze kunnen kennismaken met wat het district te bieden heeft en dan verder kunnen naar Brownsberg, Atjoni en andere plekken.” Het Lach-programma wordt door de Europese Unie gefinancierd.