Wie gebeten wordt door een Australische bruine slang is binnen een uur dood. Maar een eiwit uit dat dodelijke gif kan juist levens rédden.
De ruim 100.000 hart- en trombosepatiënten die de nieuwste bloedverdunners gebruiken, hebben daardoor veel minder kans op gevaarlijke stolsels. Dat is mooi, maar áls ze een bloeding krijgen – bijvoorbeeld door een ongeluk – hebben artsen de grootste moeite om hun bloed te laten stollen. Onderzoeker Mettine Bos van het LUMC in het Nederlandse Leiden legt uit hoe uitgerekend een van de giftigste slangen ter wereld deze patiënten kan helpen.
Een slang kan levens redden?
“Daar lijkt het sterk op. Onze onderzoeksresultaten zien er veelbelovend uit. We weten al uit eerdere studies dat slangengif bloedverdunnend én bloedstollend kan werken. In beide gevallen gebruikt een slang dat om een prooi te doden. Maar voor mensen die bloedverdunners slikken en een ongeluk krijgen of een ernstige bloeding als een maag- of hersenbloeding, kan het juist een redmiddel zijn.”
Waarom het gif van de Australische bruine slang?
“Haar gif wijkt af van alle andere slangen, omdat het een eiwit bevat dat het bloed kan laten stollen bij mensen die de nieuwste generatie bloedverdunners slikken. Die zogeheten ‘factor Xa-DOAC’-verdunners werken heel goed, omdat ze niet verminderd werken door medicijnen als antibiotica of voedingsmiddelen die vol zitten met vitamine K, zoals spinazie. Patiënten hoeven dus niet meer naar de trombosedienst om hun bloed te laten checken. Het nadeel is dat áls iemand gaat bloeden, artsen met nagenoeg lege handen staan om de bloedverdunners te stoppen.”
Dus dan maar een gifpilletje?!
“Nee, je kunt mensen geen slangengif toedienen. We baseren ons op één eiwit uit het gif van de Australische bruine slang. Dat eiwit laat het bloed van de prooi stollen. Wij hebben het eiwit omgebouwd naar een menselijk eiwit zodat het lichaam het accepteert, en het bloed geleidelijk stolt. Dat zal overigens niet in een pilvorm zijn, maar in een infuus. Want je wilt snel kunnen handelen na een ongeluk of ernstige bloeding. Nu zijn artsen soms gedwongen om te wachten met een operatie tot de bloedverdunners zijn uitgewerkt.”
En dan gaan mensen dood?
“Dat kan. Ongeveer 2.000 mensen per jaar die de nieuwste bloedverdunners krijgen, hebben een ernstige bloeding. Eén op de vijf komt te overlijden.”
Zit jullie lab nu vol met van die gevaarlijke slangen?
“Nee! We hebben het stollende eiwit nagemaakt en doen daar onderzoek mee. Het LUMC heeft nu een bedrijf opgericht dat het middel verder gaat testen en hopelijk op termijn een medicijn op de markt kan brengen.”
Kan dat medicijn ook andere patiënten kunnen helpen?
“Naast hart- en trombosepatiënten zouden ook mensen met de bloedingsziekte hemofilie baat kunnen hebben bij stollende eiwitten uit het gif van de Australische bruine slang. Al gaat het dan wel om andere eiwitten: dat wat wij nu onderzoeken is niet geschikt.”(HLN.be)