Mr. André Haakmat, toenmalig ‘superminister’ van de militaire dictatuur, heeft in zijn boek ‘De revolutie uitgegleden. Politieke herinneringen’(1987) een, nooit tegengesproken, opmerkelijke onthulling gedaan.
De Nationale Militaire Raad had begin jaren tachtig ter afscheid van het hoofd van de Nederlandse Militaire Missie, kolonel Hans Valk, in de ambtswoning van de Nederlandse ambassadeur (!), een afscheidsreceptie georganiseerd.
Bij die gelegenheid richtte couppleger en legerleider Bouterse het woord tot Valk: ‘Kolonel, nu ga ik iets onthullen wat alleen u en ik weten. Zonder u zou de staatsgreep niet hebben plaatsgevonden! We zullen u hiervoor altijd dankbaar zijn.’
In het Nederlandse televisieprogramma Andere Tijden van 19 maart 2009 zei Haakmat dat ‘Valk Bouterse overgehaald (heeft, TP) mee te doen (aan de staatsgreep, TP) door te zeggen dat alleen hij het kon doen.’ Op de NDP-website (www.ndp.sr/internationaal-20060307.htm, na mijn kritiek verwijderd, TP) werd in een ‘Nota van Clean Files Tribunal’(5 april 2005), formeel toegegeven ‘dat zij (Nederland, TP) de toenmalige sergeant in het Surinaams Nationaal Leger, D.D. Bouterse, in 1980 aan de macht hielp’.
Pure dynamiet
In Andere Tijden kwamen ook de toenmalige Nederlandse ambassadeur in Suriname Jhr. Vegelin van Claerbergen en majoor Koen Koenders, landmacht inlichtingenofficier buiten dienst, die onderzoek deed naar de rol van Valk bij de staatsgreep, aan het woord.
Vegelin van Claerbergen zei: ‘Ik denk inderdaad dat Nederland absoluut niet wenste dat van Surinaamse kant gezegd zou worden: hoor eens, deze omwenteling is uw schuld in feite. Dat is het natuurlijk, hè? Men wou dat niet.’
De interviewer zei daarop: ‘Terwijl dat wel zo was.’ Dan antwoordt de oud-ambassadeur: ‘In feite ja. Het zou ondraaglijk zijn voor de Nederlandse gedachtegang dat een uiterst democratisch soft land in een ander land even een democratie omver gaat werpen. Dat kon natuurlijk niet! Met alle narigheid die daaruit volgde. De doden die daar het gevolg van zijn.’
Koenders suggereerde een sterke Nederlandse drijfveer de feiten toe te dekken: ‘Een land kan toch niet toegeven dat het betrokken is bij de omverwerping van een regering in het buitenland?’
De interviewer: ‘Maar ze waren het wel’. Koenders antwoordde: ‘Ze waren het wel, althans de verantwoordelijken ter plaatse.’ De oud-ambassadeur gaf toe informatie voor de Nederlandse regering te hebben achtergehouden. ‘Een Nederlands militair, kolonel, hoofd van de Militaire Missie die daar even op zijn eigen houtje een revolutie gaat organiseren. Dat kon natuurlijk niet, hè? Ik heb dat besproken met de medewerkers, ik heb gezegd: dat kunnen we gewoon niet zo doorsturen, dat is pure dynamiet.’
Dekolonisatie of rekolonisatie?
De Nederlandse regering heeft de Suriname archieven rond de staatsgreep van 25 februari 1980, tot 2060, tot staatsgeheim verklaard. Suriname heeft zelf nooit een onderzoek naar de staatsgreep ingesteld, het staatsgeheim van de straffeloosheid.
President Bouterse beweert nu dat het in de verkiezingen gaat om ‘dekolonisatie of rekolonisatie’. Via partijgenoot Parmessar en zijn staatsmedia wordt de oppositie gedemoniseerd als ‘handlanger van het buitenland’. De dief die roept: ‘Houd de dief!’. De revolutie van de leugen.
# Opgedragen aan luitenant Van Aalst, sergeant-majoor Comvalius, politieman Soeltan en andere slachtoffers van de staatsgreep van 25 februari 1980.