Column: Effectieve leiders schaars in Suriname

Professor Hubert Rampersad

Management heeft betrekking op de dingen goed doen. Leiderschap heeft betrekking op de goede dingen doen. Efficiënt management zonder effectief leiderschap is zinloos. Eerst komt leiderschap en daarna management. Suriname heeft dringend effectieve leiders nodig zowel in de politiek alsook in het bedrijfsleven, teneinde de enorme kansen die er liggen te benutten en hierdoor welvaart en duurzame werkgelegenheid te creëren.

Het gaat om leiders die zich op basis van hun gedragingen van anderen onderscheiden, zoals integriteit, visie hebben, een dienaar zijn, bescheiden, egoloos, spiritueel, zelfkennis, etc.Moeder Teresa zei: zelfkennis laat u op uw knieën gaan en dat is noodzakelijk.…Als u bescheiden bent zal niets u raken, omdat u weet wie u bent.

Als u wordt beschuldigd zult u niet ontmoedigd raken en als iedereen u een heilige roept zult u uzelf niet op een voetstuk plaatsen. En Mahatma Gandhi heeft eens gezegd dat het ego gelijk aan nul moet worden opdat men vrijheid zou kunnen vinden. Veel leiders in Suriname hebben een gebrek aan zelfkennis en geen gebrek aan ego. Het in balans brengen van deze beide elementen is nodig om persoonlijke charisma te ontwikkelen, vertrouwen te creëren en ethisch te handelen. Leiders creëren hierdoor een stabiele basis voor hun eigen geloofwaardigheid, hetgeen een gunstige invloed heeft op onder meer de betrokkenheid, motivatie en inzet van het volk. Leiders zijn geloofwaardig indien: ze in de praktijk brengen wat zij prediken, ze hun woorden nakomen, hun daden overeenstemmen met hun woorden, zij de daad bij het woord voegen, ze hun beloftes houden en zij doen wat zij zeggen te zullen doen.

Surinaamse leiders moeten daarnaast niet autoritair en arrogant zijn, niet denken dat ze alles zelf veel beter weten, leren van hun fouten, flexibel en innovatief zijn, consequent zijn in hun gedrag, een ambitieuze lange termijn visie hebben en deze daadkrachtig uitdragen, goed kunnen luisteren, geen verborgen agenda hebben, organisatiebelang de hoogste prioriteit geven zonder voorkeur voor eigen belang, niet hoogdravend zijn, de medewerkers niet aan hun lot overlaten, betrouwbaar zijn, afspraken nakomen, bereikbaar zijn voor de medewerkers, drive tonen, hoge ethische waarden en normen erop nahouden, geen statusverschillen accentueren, etc. Leiders die zich op deze wijze gedragen zijn in staat de levenskwaliteit van hun medewerkers, aandeelhouders en hun klanten op duurzame wijze te verbeteren.

Er bestaan in Suriname vier soorten leiders. De ene soort leiders is onethisch, kortzichtig, arrogant en visieloos. De andere soort leiders kan resultaten op korte termijn boeken en beseft niet waar zij met de organisatie naartoe willen in de toekomst. Hiertegenover staan leiders die een schitterend tienjarenplan hebben, maar binnen een tien maanden niet meer in de organisatie zijn. En dan zijn er leiders die op korte termijn goede resultaten verwezenlijken en daarnaast een heldere strategisch visie op de toekomst hebben – dat zijn de goede. Maar deze zijn erg schaars in ons land.

De stijl van leidinggeven bepaalt in belangrijke mate het succes van een organisatie. Daarnaast blijkt het ook nog invloed te hebben op de gezondheid van de medewerkers. Zo blijkt uit een recent onderzoek van het Britse universiteitsziekenhuis in High Wycombe dat het niet kunnen vinden c.q. opschieten met een leidinggevende de bloeddruk doet stijgen en op lange termijn slecht is voor uw hart. Genoeg redenen dus om voldoende aandacht aan effectief leiderschap te besteden. Effectieve leiders zijn mensen die gericht zijn op zowel taken als relaties en een grote verscheidenheid aan rollen kunnen vervullen. Naar aanleiding hiervan kunnen de volgende leiderschapsstijlen worden onderscheiden:

Coachend leiderschap; helpen, faciliteren en ondersteunen van medewerkers en hen in het kader van de functioneringsbeoordeling sturen op prestaties.
Inspirerend leiderschap; hierbij staan charismatisch, enthousiasmerend en visionair leidinggeven centraal. Empowerment (medewerkers maximaal eigen verantwoordelijkheden geven) maakt hier deel van uit.
3. Dienend leiderschap; de leidinggevende stelt zich ten dienste van de medewerker. Teamwork, gevoel van gemeenschappelijkheid, zorgend gedrag, bezinning en onzelfzuchtigheid staan hierbij centraal.
4. Innerlijk leiderschap. Het gaat hierbij om persoonlijk leiderschap, met intuïtie, betrouwbaarheid, openheid, integriteit en spiritualiteit als belangrijkste kenmerken.
Bezielend leiderschap; Een bezielende leider heeft het vermogen het geloof in eigen kunnen te versterken, de verborgen mogelijkheden boven tafel te krijgen en hierdoor mensen te stimuleren topprestaties te leveren. Het zijn mensen die gekenmerkt worden door wijsheid, dienstbaarheid, rechtvaardigheid, gematigdheid, innerlijke beschaving, een ethische persoonlijke ambitie en respect voor mensen.

Succesvolle leiders vervullen al deze vijf leiderschapsstijlen in een optimale mix. In dit verband wijs ik op de elf kenmerken van internationale topmanagers die door McCall op basis van intensief internationaal onderzoek zijn gedefinieerd, zie bijgaande kader.

Elf kenmerken van internationale topmanagers

1. Gaat op zoek naar mogelijkheden om te leren

Heeft in de loop der tijd een leerpatroon vertoond. Gaat op zoek naar ervaringen die het perspectief kunnen veranderen, of de mogelijkheid bieden om nieuwe dingen te leren. Gebruikt iedere kans die zich aanbiedt om nieuwe dingen te doen. Heeft nieuwe vaardigheden ontwikkeld en is in de loop der tijd veranderd.

2. Handelt op een integere manier

Vertelt de waarheid en wordt door andere mensen eerlijk gevonden. Is niet bezig zichzelf te promoten en neemt altijd de verantwoordelijkheid voor zijn/haar daden.

3. Kan met cultuurverschillen omgaan

Geniet van de uitdagingen van werk in een andere cultuur en de ervaringen die daarbij horen. Heeft gevoel voor cultuurverschillen, doet zijn/haar best om ze te begrijpen, en past zijn/haar gedrag aan.

4. Neemt zich voor om positieve invloed te hebben

Toont grote betrokkenheid bij het succes van de organisatie en is bereid om er persoonlijke offers voor te brengen. Probeert een positieve invloed te hebben op het bedrijf. Laat zijn/haar passie zien door een enorme prestatiedrang.

5. Probeert brede managementkennis te verwerven

Zijn/haar kennis van de onderneming blijft niet beperkt tot het eigen terrein. Probeert zowel de producten en de diensten als de financiële aspecten van de onderneming te begrijpen. Probeert het verband tussen de verschillende onderdelen van de onderneming te doorgronden.

6. Brengt het beste in mensen naar boven

Heeft een bijzonder talent voor het omgaan met mensen, wat blijkt uit zijn/haar vermogen om mensen samen te brengen in buitengewoon effectieve teams. Kan met een heleboel verschillende soorten mensen samenwerken, brengt daarbij het beste in hen naar boven en weet bij meningsverschillen tot consensus te komen.

7. Heeft inzicht: ziet de dingen vanuit nieuwe standpunten

Andere mensen hebben bewondering voor de intelligentie van deze persoon, vooral voor zijn/haar vermogen om relevante vragen te stellen, het belangrijkste aspect van een probleem of kwestie te bepalen, en de dingen vanuit een ander standpunt te zien.

8. Heeft moed om risico’s te nemen

Zal een duidelijk standpunt innemen wanneer anderen van mening verschillen, zal tegen de bestaande toestand ingaan, zal volhouden ondanks tegenstand. Heeft de moed het initiatief te nemen wanneer anderen aarzelen en durft persoonlijke en zakelijke risico’s aan.

9. Zoekt feedback en maakt er gebruik van

Is op zoek naar, reageert op en gebruikt feedback. Is actief op zoek naar informatie over zijn/haar invloed en verandert ten gevolge van dergelijke feedback.

10. Leert van fouten

Is in staat om van fouten te leren. Verandert van richting als hij/zij op het verkeerde spoor zit, reageert op gegevens zonder zich in het nauw gedreven te voelen, en begint na tegenslagen overnieuw.

11. Staat open voor kritiek

Gaat effectief met kritiek om: gedraagt zich niet alsof er gevaar dreigt, of gaat niet overduidelijk in defensief wanneer anderen (superieuren) kritiek leveren.

Het wordt tijd dat Surinaamse leiders mee gaan helpen om in de gehele Surinaamse samenleving een levenshouding te creëren die gericht is op het voortdurend ontwikkelen en benutten van de talenten, zelfleren, meer besef voor eigen verantwoordelijkheid en zelfdiscipline, ontwikkeling van de creativiteit, alsmede het stimuleren van doelgericht, prestatiegericht, actiegericht, proactief en ethisch handelen. Hierdoor wordt een stabiele basis gecreëerd voor blijvende economische groei en echte vrijheid in Suriname.

Voor meer informatie hierover, click op http://bit.ly/eTY8U6 ; http://bit.ly/cA9YI7 ; http://bit.ly/w0VvVz .

Hubert Rampersad

Hubert Rampersad is president @ Business School of the Americas, www.bsa-edu.org. He can be reached at tpsi@live.com . His interview in Fortune Magazine: http://bit.ly/bUWQQd His interviews in BusinessWeek: http://bit.ly/19foBq , http://bit.ly/OAUG2 Some of his books: http://bit.ly/2EIQS6 , http://bit.ly/A0mOj , http://bit.ly/KPd6tO , http://bit.ly/1bG4I7 , http://bit.ly/K29EKt , http://bit.ly/IUHqOY , http://bit.ly/IWs5PB . His life story http://tinyurl.com/c7udjm Join his Personal Branding Suriname group on LinkedIn http://linkd.in/GT9KmT