‘Het nieuwe leren en zelfreflectie in het onderwijs’, was het centrale thema van de workshop die het Instituut voor de Opleiding van Leraren (IOL) afgelopen vrijdag, 7 maart in het Lalla Rookhgebouw hield voor de Bachelor opleiding Pedagogiek. Aspirant pedagogen mochten tijdens de workshop hun licht doet schijnen over toepassingen van nieuwe pedagogische tecnhieken en de stimulering van hersenfuncties voor het succesvol bereiken van leerdoelen en het verbeteren van leerprestaties.
Hiervoor was speciaal uitgenodigd docent en lerarentrainer Pim Barendse MA van de Haagse Hogeschool. “Al vele jaren volgt er onderwijsreorganisatie op onderwijsreorganisatie. Het onderwijsveld, -leerkracht, onderwijzer, schoolleider- krijgt veel over zich heen. Onderwijzers hebben te maken met toenemende druk om te presteren. Met het nieuwe leren als onderwijsconcept hopen onderwijsdeskundigen een antwoord te hebben gevonden op de vele uitdagingen in de onderwijspraktijk, zoals de demotivatie bij leerlingen,” zei Barendse.
Inleider Hortence Forster-Promes, MEd, die met deze woorden de spits afbeet, zegt dat het nieuwe leren al enige jaren terug werd geinitieerd in het voortgezet en beroepsonderwijs en als doel heeft leerlingen zelfstandiger te laten werken en studeren zodat hun aansluiting met het vervolgonderwijs verbeterd wordt. Leerlingen worden geleerd hoe ze hun eigen leerproces kunnen plannen en sturen. Het verwerven van kennis is volgens dit concept niet het allerbelangrijkste, maar wel hoe de leerling de informatie gebruikt die hij tijdens de les krijgt. Uitgangspunt is dat de leerling pas leert als hij weet om te gaan met de leerstof; als hij weet hoe de informatie bruikbaar toe te passen.
De docent is in dit leerproces niet alleen de instructeur die leerstof overdraagt, maar meer nog een coach die de leerling helpt vaardigheden te ontwikkelen om de verbinding te maken tussen de leerstof en de praktijksituatie. Volgens Forster is het nieuwe leren gebasseerd op de opvatting dat leren een interactief process, is die de leerling zelf kan sturen en daarbij continu reflecteert over zijn leervorderingen.
Keynote spreker Barendse beklemtoonde de toepassing van zelfreflectie bij leraar als leerling in het nieuwe leren. Via zelfreflectie wordt nagegaan of de lerende werkelijk iets geleerd heeft. Evenals Forster noteerde Barendse in zijn presentatie de verschuiving van leerstofgericht onderwijs naar leerlinggericht onderwijs in het nieuwe leren. Een verschuiving van onderwijs geven naar leren en naar de verwerving van
kennis, inzichten en vaardigheden bij leerlingen. Dit hangt direct samen met het stimuleren van motivatie en emotie bij het leren. De leraar is slechts daartoe instaat als hij een goed beeld heeft van de werking en functie van de hersenen. Vooral vaardigheden als zelfstandig werken en plannen die in het nieuwe leren worden gestimuleerd, worden volgens Barensde aangsestuurd door delen van de hersenen, die pas na het 25 ste levensjaar voldoende zijn ontwikkeld/uitgegroeid.
De opleidingscoordinatoren Pedagogiek, drs. Hillianthe Wolfjager-Limon, Gerard Maynard en Forster beogen met deze workshop aspirant pedagogen een breed zicht te geven over het verband tussen de hersenfuncties en het nieuwe leren. Gewapend met deze kennis zullen zij eenmaal in de praktijk instaat moeten zijn leerlingen te helpen een juiste balans te vinden tussen hun affectieve en cognitieve vaardigheden en op grond daarvan handelingen plegen, die leiden tot verbeterde leerprestaties.
Voor de ontwikkeling van de hersenen en het stimuleren van de hersenfuncties zijn vooral dierlijke eiwitten nodig, betoogde Ricky Stutgard MSc, die ook als inleider contribueerde aan de workshop. Hij behandelde “ De relatie van voeding en de functie van de hersenen”.