De grote oren van oude mannen, katten als vloeistof en de didgeridoo als wondermiddel tegen snurken: gisterenavond bewees de jaarlijkse uitreiking van de Ig Nobelprijzen op Harvard dat geen enkele vraag te gek is voor de wetenschap.

De winnaars kregen hun komische tegenhanger van de Nobelprijs voor onderzoek dat eerst op de lachspieren werkt, maar daarna toch aan het denken zet.

Niet ieder onderzoek is even serieus bedoeld. Zo heeft Marc-Antoine Fardin zelf ook gelachen om zijn artikel over de vloeibaarheid van katten. Als een kat zich in kleine ruimtes als vazen kan wurmen, schrijft hij, kunnen wij de kat dan berekenen als vloeistof? Het leverde een beetje een vreemd en melig artikel op, maar wel een vol met serieuze natuurkundige formules. Het werd zelfs gepubliceerd door een wetenschappelijk tijdschrift. Voor zijn moeite kreeg Fardin gisteren een Ig Nobelprijs voor Natuurkunde.

Andere winnaars waren James Heathcote, die ontdekte dat oude mannen grote oren hebben omdat de zwaartekracht hen oprekt, Jiwon Han, die ontdekte dat achteruitlopen met een koffiekopje minder kans op morsen geeft en Matthew Rockloff samen met Nancy Greer, die samen ontdekten dat mensen meer gokken wanneer ze net een krokodillenaanval hebben overleefd.

Muziek in de vagina

Ook in de prijzen vielen onderzoeken naar waar een afkeer van kaas zich verschuilt in de hersenen, of hoe tweelingen zichzelf uit elkaar kunnen houden op foto’s en werd de ontdekking gedaan dat baby’s muziek eerder horen wanneer het in de vagina wordt afgespeeld in plaats van dichtbij de buik. De Japanse ontdekkers van een insectensoort die omgekeerde geslachtsdelen heeft, kreeg de Ig Nobelprijs voor Biologie.

Didgeridoo wint vredesprijs

De grote winnaar is het team van Prof. Milo Puhan. Zij onderzochten in 2006 met succes of didgeridoo spelen helpt tegen snurken en slaapapneu. Zo hielpen ze menig proefpersoon van hun nachtelijke geronk af, al moeten de genezen patiënten nu wel overdag op het grote blaasinstrument tetteren. Voor de vele uren nachtrust kregen zij de Ig Nobelprijs voor de Vrede.

“Wij zijn trots op onze prijs”, zegt prof. Puhan, “omdat het risico nemen en nieuwe ideeën wordt beloond. Het laat zien dat wetenschap verschrikkelijk leuk is zolang je maar openstaat voor nieuwe observaties en originele hypotheses. Ook nu wordt ons onderzoek naar de didgeridoo nog regelmatig geciteerd door slaaponderzoekers.”

Sleepbare schapen en papieren vliegtuigjes

Het eerbetoon aan opmerkelijk onderzoek vond plaats in een passend vreemde ceremonie. Zo speelde het Boston Typewriter Orchestra muziek op oude typemachines, was er een korte mini-opera over incompetentie en kon het publiek luisteren naar een college van minder dan een minuut over welke krachten nodig zijn om een schaap over verschillende oppervlaktes te slepen. De uiteindelijke prijsuitreiking werd verzorgd door bezoekende Nobelprijswinnaars terwijl het publiek enthousiast het podium bestookte met papieren vliegtuigjes.

De Ig Nobelprijzen begonnen als grap in 1991. Winnaars werden toen vooral gekozen om berucht of belachelijk werk en een Ig Nobelprijs mee naar huis nemen was een dubieuze ‘eer’. Tegenwoordig is dat anders. Nu gaan de prijzen naar onderzoek dat nog steeds vreemd is, maar toch (of juist daarom) van waarde is voor de wetenschappelijke gemeenschap.(HLN.be)