Moeders die hun kind veel aaien, lijken de negatieve langetermijneffecten van stress tijdens de zwangerschap te kunnen corrigeren bij hun kind.
Dat schrijven onderzoekers van de universiteiten van Liverpool en Manchester woensdag in online tijdschrift PLOS One.
De Engelse onderzoekers selecteerden 271 zwangere vrouwen, met behulp van een vragenlijst over geestelijke mishandeling door de partner. Hoe hoger een zwangere scoorde op depressie, hoe heftiger het lichaam van haar kind reageerde op stress. Zo’n kind werd ook sneller boos.
Maar bij moeders die tijdens de zwangerschap depressief waren en hun kinderen in de eerste paar maanden veel aaiden, gold dat niet. Hoe hun kinderen omgingen met stress, was niet afhankelijk van de mate van depressie.
De moeders werden 5 en 9 weken na de bevalling gevraagd hoe vaak ze hun baby aaiden over gezicht, buik, rug, armen en benen. Toen de baby’s 7 maanden oud waren, ondergingen ze stresstests.
Een voorbeeld hiervan is de Still Face Test. Daarbij kijkt de moeder het kind aan en speelt twee minuten met hem. Daarna geeft ze haar gezicht twee minuten een neutrale uitdrukking en reageert niet op het kind.
Ze eindigt met twee minuten spelen. De onderzoekers maten de hartslag en ademhaling van de baby. De test laat zien hoe heftig het lichaam van een kind reageert op een stressvolle situatie, namelijk een moeder die niets terug doet. En hoe snel het lichaam weer herstelt.
Naast de stresstest bepaalden de onderzoekers hoe snel de kinderen boos werden. Ze gebruikten daarvoor een lijst met vragen over hoe kinderen reageren als ze gefrustreerd zijn, bijvoorbeeld wanneer een bepaalde handeling hen niet lukt of als het kind beperkt wordt in zijn bewegingsvrijheid.
Moeders moeten aangeven hoeveel hun kinderen dan huilen, moeilijk doen of op andere manieren tonen dat ze de situatie niet goed aankunnen.
Onderzoekers vermoeden nu dat het bij mensen op ongeveer dezelfde manier werkt als bij ratten. Door stress tijdens de zwangerschap wordt het systeem dat stress reguleert al in de buik geherprogrammeerd. Het lichaam van de babyratten wordt gevoeliger voor stress.
Het systeem blijkt echter bijgestuurd te kunnen worden door de moeder. Jonge ratten die in de eerste paar dagen van hun leven veel gelikt, gepoetst en aangeraakt worden door hun moeder, hebben daarna hun hele leven een normalere reactie op stress dan ratjes die minder werden aangeraakt.
Door het likken neemt de activiteit van een gen bij ratten toe, namelijk het GR-gen, dat codeert voor een receptor waaraan stresshormonen kunnen binden. Bij menzen zou dit ook zo kunnen zijn. Eerst moeten de onderzoekers echter uitvinden of het aaien zélf de oorzaak is van de veranderde relatie tussen depressie en stressreacties.
Het zou ook kunnen zijn dat moeders die veel aaien zich in het geheel anders gedragen als moeder, dat ze bijvoorbeeld gevoeliger reageren op hun kind.
Ernstige stress tijdens de zwangerschap kan zorgen dat een kind blijvend anders reageert op stress. Daardoor kan het kind emotionele problemen en gedragsproblemen ontwikkelen. Een voorbeeld van ernstige stress tijdens de zwangerschap is een depressie.
(nu.nl)